Beroepsinfectieziekte Gele koorts

Organisme:

Gele koorts is een tropische (en in Nederland meldingsplichtige) ziekte die wordt veroorzaakt door het gelekoortsvirus, een RNA-virus van het geslacht Flavivirus (familie Flaviviridae). Deze Flavivirussen worden overgebracht door tropische muggen (Aedes aegypti). Gele koorts komt alleen voor in bepaalde tropische regio’s van Afrika en Zuid-Amerika. In Nederland is geen kans op een uitbraak omdat de gelekoortsmug hier niet voorkomt. Zie voor meer informatie de WHO, de CDC en de  LCI richtlijnen.

Transmissie:

Als de mug een persoon of dier prikt die het virus bij zich draagt, kan de mug besmet raken. De virussen vermenigvuldigen zich in het lichaam van de mug en worden via het speeksel door een beet overgebracht op de volgende gastheer (dier of mens).

Incubatietijd:

De incubatieperiode van gele koorts is gemiddeld 4 dagen (2-9 dagen).

Medisch beeld:

De infectie verloopt meestal subklinisch; ongeveer een op de 5 mensen die besmet raken wordt ziek. Het ziektebeeld kan erg verschillen en varieert van een mild griepachtig syndroom tot een ernstige en dikwijls fatale hepato-nefritis en hemorragische koorts.
Een doorgemaakte infectie met het gelekoortsvirus geeft een levenslange immuniteit.

Diagnostiek:

Virusisolatie, PCR, antigeendetectie, immunofluorescentie, IgG- en IgM-bepaling. Zie voor meer informatie de LCI richtlijnen.

Werkgerelateerde diagnostiek

Ongevaccineerd reizen naar een endemisch gebied.

Melden beroepsziekten

Er is sprake van een beroepsziekte als een niet immune medewerkers besmet wordt door onbeschermd contact tijdens de werkzaamheden en daardoor ziek worden. 

Preventie
  • Bestrijding bij de bron

Het vermijden van reizen naar landen waar gele koorts voorkomt. Zie hiervoor www.lcr.nl .

  • Organisatorische & technische maatregelen

Een geldig internationaal vaccinatiebewijs van een door de WHO erkend gele koorts-vaccinatiecentrum.  Zie hiervoor de  LCR-landenlijst en www.who.int/ith.

  • Persoonlijke beschermingsmiddelen

De belangrijkste interventie is een goede vaccinatiestatus naast muggenbestrijding/- wering.

Meer informatie over muggen-/insectenoverdraagbare infectieziekten kan worden gevonden op de LCR website.

  • Therapie & vaccinatie

Er is een effectief en veilig vaccin voor reizigers naar landen waar gele koorts voorkomt. Er bestaat geen specifieke antivirale behandeling. De behandeling is voornamelijk klachtenbestrijdend en ondersteunend. Zie voor meer informatie de LCI richtlijnen.

  • Risicogroepen (medische kwetsbaren)

Risicovolle beroepen:
Laboratoriummedewerkers en beroepsmatige reizigers die reizen naar/wonen/werken in endemische gebieden.
Gele koorts valt in pathogeniteitsklasse 3 van de biologische agentia. Maatregelen zijn nodig op BSL-3 niveau. Zie safety data sheet. Risicogroepen met kans op ernstig beloop: er zijn aanwijzingen dat de infectie ernstiger verloopt bij jonge kinderen en oudere personen.

  • Arbobeleid

De werkgever faciliteert goede voorlichting aan expat/werknemer werkzaam in endemische gebieden/landen, t.a.v. preventieve maatregelen (juist toepassen van muggenbestrijding en persoonlijke bescherming tegen muggenbeten) en vaccinatie. Zie hiervoor www.lcr.nl.
Het is aan te bevelen om werknemers, die voor het werk naar tropische gebieden reizen langs te laten gaan bij een gespecialiseerde arts reizigersadvisering voor deskundig advies.

  • Risico voor derden

Gele koorts is niet direct van mens-op-mens overdraagbaar. Wel indirect via muggen die besmette mensen en dieren hebben geprikt.